Tất cả các cuộc cách mạng đều có giáo điều của họ, và sự nổi dậy của tiền mãi/blockchain cũng không khác nhau. Đó là một bài viết của đức tin giữa những người ủng hộ mật mã rằng phân quyền sẽ giải quyết nhiều vấn đề của xã hội, bao gồm cả vấn đề quản trị.
Vili Lehdonvirta — một nhà khoa học xã hội Đại học Oxford, tác giả sách, và cựu nhà phát triển phần mềm — không đồng ý.
“Công nghệ cơ bản sẽ thay đổi và nó đã thay đổi,” ông nói với Cointelegraph tuần trước. “Nó đang trở nên ít giống như blockchain hơn, ít giống như ý tưởng ban đầu của một hệ thống không tin cậy,” đặc biệt là sau Ethereum Merge, nơi các thực thể ‘khoăng’ giống như doanh nghiệp sẽ được cần thiết để “duy trì tính toàn vẹn của chuỗi”, theo quan điểm của ông.
Thật vậy, các mạng mật mã thường có thể di chuyển theo hướng của các nền tảng kỹ thuật số tập trung, “được duy trì bởi một loạt những người mà bạn phải tin tưởng, nhưng hy vọng bạn cũng có thể nắm giữ tài khoản nếu họ trở nên không đáng tin cậy.”
Cuốn sách mới của Lehdonvirta, Cloud Empires, được xuất bản bởi MIT Press, một phần là một sự suy nghĩ về tính hư hỏng của tư tưởng và/hoặc ý định tốt. Đối tượng của nó là các nền tảng kỹ thuật số khổng lồ của thế kỷ 21 như Amazon, Uber và eBay, trong số những người khác.
Nhiều người theo một vòng đời tương tự: những người sáng lập lôi cuốn đã đặt ra để thay đổi thế giới, hướng dẫn doanh nghiệp của họ trên một con đường tăng trưởng rực rỡ nhưng sau đó đâm vào một bức tường cứng của thực tế. Họ sống sót qua va chạm này, nhưng không phải lúc nào cũng tốt hơn.
Phụ đề “Làm thế nào các nền tảng kỹ thuật số đang vượt qua Nhà nước và làm thế nào chúng ta có thể lấy lại quyền kiểm soát”, cuốn sách có một chương chiếu sáng về Satoshi Nakamoto và công nghệ blockchain mà ông đã tạo ra: Nguồn gốc của nó, áp dụng, biến chất và thực hiện cuối cùng rằng mạng kỹ thuật số được bảo mật bằng mật mã không thể thay thế hoàn toàn “không đáng tin cậy” chính quyền con người về các vấn đề của quản trị.
Có người sáng lập Amazon Jeff Bezos, “từng ca ngợi như một anh hùng đã tạo ra một môi trường kinh doanh lý tưởng cho vô số thương gia độc lập,” nhưng cuối cùng người biến thành một nhà độc quyền kỹ thuật số, bật lên các thương gia, thực sự, “trích xuất các khoản phí tống tiền và ăn cắp hoàn toàn kinh doanh béo bở dòng từ họ.”
xuất hiện, cũng là người đồng sáng lập Uber Travis Kalanick, ban đầu là một “người ủng hộ quyết liệt các giải pháp thị trường tự do”, nhưng sau đó ông đã thấy việc sửa đổi giá vé và điều chỉnh số lượng xe trên đường phố. Có Pierre Omidyar, người sáng tạo ra “hệ thống danh tiếng trực tuyến đầu tiên trên thế giới”, người nhận ra kịp thời rằng một “đại diện xấu” sẽ không ngăn cản kẻ xấu. Doanh nghiệp của ông, eBay, phát triển “thành một cơ quan trung ương chính thức điều chỉnh thị trường của mình.”
Một trật tự xã hội không có tổ chức
Đối với Satoshi, người sáng lập bút danh khó nắm bắt của blockchain được biết đến với thế giới chủ yếu thông qua một trang trắng dài chín trang, “Bitcoin: A Peer-to-peer Electronic Cash System”, xuất bản năm 2008. Lehdonvirta, một giáo sư xã hội học kinh tế và nghiên cứu xã hội kỹ thuật số tại Viện Internet Oxford, viết “Nakamoto đã bị làm phiền bởi cách mà mọi người vẫn phải dựa vào các tổ chức tài chính mạnh mẽ và mờ đục để quản lý tài chính của họ”, viết Lehdonvirta, một giáo sư xã hội học kinh tế và nghiên cứu xã hội kỹ thuật số tại Viện Internet Oxford.
Ông định vị Nakamoto trong một dòng những người theo chủ nghĩa tự do Thời đại Kỹ thuật số, bắt đầu với John Barlow, người theo chủ nghĩa tự do mạng “người mơ ước về một xã hội ảo trong đó trật tự nổi lên độc lập với thẩm quyền của các quốc gia lãnh thổ.” Nakamoto ở đây được nhìn qua ống kính của một nhà khoa học chính trị. Lehdonvirta viết:
“Nakamoto không quan tâm đến việc làm cho các thể chế trở nên dân chủ hơn. Thay vào đó, ông muốn hồi sinh giấc mơ của Barlowian về một trật tự xã hội kỹ thuật số mà sẽ không cần những tổ chức như vậy ngay từ đầu — không có quan chức, không chính trị gia nào chắc chắn phản bội lòng tin của cử tri, không bầu cử do các tập đoàn gian lận, không có lãnh chúa công ty. Nakamoto vẫn nghĩ rằng một trật tự xã hội như vậy có thể được tạo ra bằng công nghệ — và đặc biệt là với công nghệ mật mã.”
Satoshi không phải là người đầu tiên tìm kiếm “giải phóng chính trị” thông qua mật mã học. Một tiểu văn hóa của “cypherpunks” và “những người vô chính phủ bí mật” đã thúc đẩy tín điều đó trong nhiều thập kỷ, “Nhưng sau nhiều năm làm việc, họ vẫn chưa thành công trong việc xây dựng các nền tảng thanh toán khả thi.”
Recent: How decentralized exchanges have evolved and why it’s good for users
Yet, Satoshi appears to succeed where others failed — at first, anyway. What did he do differently? The short answer: He rotated record-keepers.
Sự mặc khải này có vẻ không đáng tin cậy, đặc biệt là khi các thợ mỏ crypto đã bị phỉ báng trong những năm gần đây như những kẻ độc quyền và tội nhân sinh thái. Nhưng, theo lời Lehdonvirta, các thợ mỏ của Bitcoin thực sự chỉ là quản trị viên mạng, tức là “người giữ kỷ lục”. Công việc của họ, như ban đầu được hình thành, là:
“Để đi qua các hướng dẫn thanh toán được ban hành gần đây, kiểm tra xem chúng có hợp lệ hay không, và đối chiếu chúng thành một bản ghi được gọi là một khối — một bản ghi chính thức của các giao dịch có thể được sử dụng để xác định ai sở hữu những gì trong hệ thống. Tất nhiên, quản trị viên sẽ không phải kiểm tra giao dịch bằng tay: tất cả các công việc sẽ được thực hiện tự động bởi ‘phần mềm ngân hàng’ ngang hàng chạy trên máy tính của họ.”
Sau khoảng 10 phút, “người quản trị được chỉ định ngẫu nhiên tiếp theo sẽ tiếp quản, kiểm tra lại khối hồ sơ trước đó, và thêm khối riêng của họ vào nó, tạo thành một chuỗi các khối.”
Thẩm phán luân phiên mỗi ngày
What makes this Bitcoin genesis story different — a sort of tour de force, arguably — is the author’s ability to put Satoshi in historical context. Nakamoto was wrestling with a classic governance quandary — “who is guarding the guardians” — one that goes back to the ancient Greeks.
Thành phố-bang Athens đã vật lộn với vấn đề này cách đây 2.600 năm vào thời Solon the Lawgiver. Lehdonvirta viết, “Thay vì cố gắng làm cho các nhà quản trị chính phủ đáng tin cậy hơn, ông [Solon] đã có một cách tiếp cận khác: ông muốn làm cho sự tin cậy ít quan trọng hơn.”
Solon even had a machine to do this — a piece of ancient Greek technology called a “kleroterion,” or “allotment machine,” was a huge slab of stone with carved slots or matrices that was filled with bronze plates inscribed with the names of Athenian citizens. These were randomly selected each day by bouncing white and black balls:
“Using the kleroterion, random people were selected to serve as government administrators in ancient Athens. Magistrates were appointed in this fashion annually. Judges were re-selected every morning.”
Cloud Empires compares Nakamoto’s ledger validators with the kleroterion:
“The responsibility for checking balances could circulate randomly between users, a little like how administrator posts circulated randomly between citizens in ancient Athens. Where Athenians used the kleroterion to rotate administrators every twenty-four hours, Nakamoto’s scheme used an algorithm to rotate the administrator approximately every ten minutes…”
The justification in both instances was to avoid the corruption that inevitably comes with the concentration of power:
“Just like in ancient Athens, this constant circulation of responsibility meant that the administration would be extremely difficult to corrupt. […] As long as a majority of the peers remained honest, the platform could maintain orderly records without any single trusted authority. Belief in good intentions was replaced with technological certainty. The problem of trust appeared to be solved.”
People remain in charge — still
Alas, if only it were so simple. As often happens in Cloud Empires, innovation, good intentions, and high-mindedness travel only so far before they run up against human nature. Here the defining event was The DAO Hack of 2016, “a catastrophe for The DAO and its investors but also for the entire Ethereum platform,” where an unknown attacker drained 3.6 million Ether (ETH) from The DAO project, the world’s first decentralized autonomous organization.
The hack was reversed by a hard fork of the Ethereum network. The network basically hit the reset button, excising the ledger’s most recent transactions and resuming where things stood immediately before the attack. Ethereum co-founder Vitalik Buterin and the network’s core developers held a referendum before this radical step was taken that supported their recommendations, but opponents still maintained that this amounted to changing the rules retroactively.
“The crisis revealed how a peer-to-peer blockchain system in the end was never really ‘trustless,’” concludes Lehdonvirta. “The network may have enforced its rules with robotic impartiality, but people were still in charge of making and amending the rules. In this instance, people decided to amend the rules to confiscate a person’s holdings and return them to their previous owners. […] Funds placed in the system were still ultimately entrusted to the care of people, not cryptography. The problem of trust remained unsolved.”
According to Lehdonvirta, The DAO hack raised again the “age-old problem of political science that troubled ancient Athenians, too: The authorities protect us, but who will protect us from the authorities? How can we hold power to account?”
Resisting autocracy
In an interview with Cointelegraph last week, Lehdonvirta was asked: Given the myriad disappointments chronicled in Cloud Empires, do you see reasons to be hopeful about digital platforms? Is there anything that makes you optimistic?
“People are realizing: ‘I’m not living in the libertarian utopia that Barlow and other visionaries in Silicon Valley promised me. I’m actually living in an autocracy,’” Lehdonvirta answered. “People are realizing this and they’ve started to push back.”
He provides examples in his book. Andrew Gazdecki, an entrepreneur, bands together with other businesses when trillion-dollar company Apple threatens to close down his enterprise. “And they actually win for themselves the right to continue doing business. And that’s not the only example. We had Etsy sellers in April this year — 30,000 Etsy sellers went on strike” when that marketplace raised transaction fees for its independent sellers by 30%. “People are not taking it,” Lehdonvirta told Cointelegraph.
As for the crypto space specifically, “what’s really interesting” is that there are now a “lot of people imagining different ways of organizing society, different ways of organizing the economy,” he said.
“Maybe the underlying technology blockchain turns out to be not as useful and not as revolutionary as was originally thought, but they’re still trying to come up with new ways of organizing society,” as through decentralized autonomous organizations (DAOs), for example. “I mean, does it make that any less valuable? I think people can in some way go even further if they don’t constrain themselves by this sort of a blockchain dogma.”
He was asked about the kleroterion and ancient Greece — where did all that come from? As a “fellow” of Oxford University’s Jesus College, Lehdonvirta dines regularly with fellows from many disciplines, including historians and classicists, he explained. One lunch partner was an expert on ancient Greece who also happened to be “super curious about Bitcoin.”
“I don’t remember exactly how the kleroterion came up. I found it in my readings somewhere. But basically the connection between Bitcoin and ancient Greece came about because I dine in a college together with experts of ancient Greece.”
Recent: What new EU sanctions mean for crypto exchanges and their Russian clients
As the crypto space evolves, he sees other hybrid types participating, including social scientists like himself. “I think what’s really interesting is that a lot of crypto people are becoming more and more interested in social and political science.” They’re realizing that many systems and projects are failing not because anything is wrong with the technology as such but because the governance has failed. He told Cointelegraph:
“Humanity has been developing governance systems for thousands of years. We’ve figured out some things that work and some things that don’t work. So why don’t we build on that in the same way as when we do software development.”
Programmers don’t build everything from scratch, from primitives, after all. They use well-known libraries and components to build software. “Why not the same with governance?”
All in all, the Finnish-born social scientist seems to think that the intellectual ferment unleashed by Satoshi Nakamoto, 13 years might still evolve into something novel and useful in the organizational and governance sense, even if the technology itself never quite lives up to its high expectations.
